خدا ان‌شاءالله وسعت روزی به شما بدهد؛ ولی خدا شاهد است اگر طلبه‌‌ها وضعشان خوب باشد، شما همکلاسی‌‌های بدی پیدا خواهید کرد. بگذارید طلبه وضعش جوری باشد که هر کسی زن طلبه نشود تا همسرهای خوبی پیدا کنید. بگذارید هر کسی نیاید سراغ طلبگی تا محیط‏تان باصفا و نورانی باقی بماند. همین مدرسه معصومیه وقتی ساخته شده بود، یک زمانی در قم خیلی‌‌ها می‏گفتند با همچین مدرسه‌ای، دیگر نوری برای طلبه‌‌ها باقی خواهد ماند؟ مدرسه‌‌ای به این شیکی؟ همه چیز دم دست آماده؟ آن زمانی که ما در مدرسه بودیم، باید شال و کلاه می‏کردیم می‏رفتیم تا حمام عمومی.‌ آن حمام عمومی هم خودش حکایتی بود. باور بفرمایید که فضای طلبگی خراب می‏شود. من از شما تمنا می‏کنم که مشکلات طلبگی را شیرین بپذیرید. این‌ها طراحی شده از طرف باری تعالی است که شما نور بگیرید. این‌ها دوره‌‌های آموزشی است.

نیت کنیم شهریه را پس بدهیم!

در قسمت پایانی چند نکته به عنوان تذکر و تنبّه بیان می کنم. اگر طلبه بتواند شهریه را مصرف نکند، خیلی عالی است. پیشنهاد بنده این است که نیت کنید همه شهریه‌‌هایی را که می‏گیرید، ان‌شاءالله از پول شخصی خودتان برگردانید. نیت کنید و به امام زمان (عج) بگویید من این‌ها را قرض می‏گیرم. من می‏شناسم کسانی را که یادداشت می‏کنند که من این‌قدر دارم می‏گیرم که این را یک روز برگردانم. این کار روحیه خوبی به آدم می‏دهد.

تدبیر نکردن منافاتی با استفاده از فرصت ندارد.

نکته پایانی که می‏خواهم عرض بکنم، این است که عدم تدبیر در معیشت طبیعتا مطلق نیست. شده گاهی اوقات یک طلبه برایش فرصتی پیش می‏آید، طبق یک روایتی از این فرصت باید استفاده کند. مثلا یک زمین مناسبی است، حالا با یک مقدار قرض معقولی بخرش؛ طوری که تو را از مسیر طلبگی خارج نکند. بعد چه بسا این را بفروشی، یکی دیگر بخری و آن را هم بفروشی، یکی دیگر بخری و یک کمی وضعت بهتر بشود؛ این اشکالی ندارد. طلبه ها معمولا با خرید و فروش یکی دوتا خانه که در موقعیت مناسبی خریدند و در موقعیت مناسبی فروختند، دارایی‌‌های‌شان تأمین می‏شود و خدا فرصتش را برای هر طلبه‌‌ای پیش می‏آورد. ولی فقر زیبای طلبگی و زهد زیبای طلبگی را کنار نگذارید و آب در دلتان تکان نخورد.

امیرالمؤمنین علی (ع) می‏فرماید:‌ قفل دنیا را اگر خواستید با کلیدی باز بکنید و یک بار سعی کردید، اما باز نشد، رهایش کنید. بنده خودم در تجربه زندگی کوتاه و پرعیب خودم، یک جایی برای یک کار دنیایی، مثلا یک وامی که برای یک خانه‌‌ای می‏خواستیم بگیریم، به مشکل برخوردم. شاید یک ماه درسمان مختل شد؛ اما گفتیم عیبی ندارد؛ بالاخره این را باید درستش بکنیم. ده سال من چوبش را خوردم و ده برابر ضرر آن وام را پس دادم. اگر ولش کرده بودیم، راحت‌‌تر زندگی می‏کردیم. نه ضرر می‏کردیم و نه گرفتاری می‏کشیدیم.

اخلاص عوامانه و اخلاص عالمانه

البته درمورد پول گرفتن در تبلیغ ما یک اخلاص عوامانه داریم و یک اخلاص عالمانه. اخلاص عوامانه این است که ابالفضل العباس (س) کنار نهر علقمه نداند پس‌‌فردا باب‌‌الحوائج می‏شود و مخلصانه برای امام حسین (ع) شمشیر بزند. اخلاص عالمانه هم این است که می‏داند باب‌‌الحوائج می‏شود، ولی خدا شاهد است که مخلصانه شمشیر می‏زند. شما باید اخلاص عالمانه داشته باشید. کسی هم که عضو هیئت علمی می‏شود، نمی‌گوییم بد است، ولی مخلصانه برود عضو هیئت علمی بشود؛ بگوید این‌جا یک کرسی باید گرفته بشود که دست نااهل نیفتد. یعنی شما واقعا به ماهی یکی، دو میلیون تومنش نگاه نکنی، و این شدنی است و اصلا ما باید دنبال چنین اخلاصی برویم.
من اعتقادم این است که این وضع مالی بد را خدا برای طلبه خواسته و حتما برکاتی دارد. این وضع مالی بد در جامعه برای چیست؟ من جزئیات را می‏گویم. آیا عقیده «من حیث لایحتسب» باعث نمی‏شود که تفکر دال و مدلول، و علت و معلول ضعیف شود در انسان؟ خب ان‌شاءالله که ضعیف بشود؛ چون ما در مورد علت العلل فکر نمی‏کنیم. ما وقتی درباره علت و معلول و در مورد این اسباب فکر می‏کنیم، این توجه به اسباب ما را ضعیف می‏کند.
در زندگی تجربه خواهید کرد، به هر عاملی امید پیدا کنید، خدا امیدتان را قطع می‏کند و می‏گوید فقط به من امید داشته باش؛ هرچه پیش آمد، خوش آمد.

پذیرش مشکلات شیرین طلبگی

خدا ان‌شاءالله وسعت روزی به شما بدهد؛ ولی خدا شاهد است اگر طلبه‌‌ها وضعشان خوب باشد، شما همکلاسی‌‌های بدی پیدا خواهید کرد. بگذارید طلبه وضعش جوری باشد که هر کسی زن طلبه نشود تا همسرهای خوبی پیدا کنید. بگذارید هر کسی نیاید سراغ طلبگی تا محیط‏تان باصفا و نورانی باقی بماند. همین مدرسه معصومیه وقتی ساخته شده بود، یک زمانی در قم خیلی‌‌ها می‏گفتند با همچین مدرسه‌ای، دیگر نوری برای طلبه‌‌ها باقی خواهد ماند؟ مدرسه‌‌ای به این شیکی؟ همه چیز دم دست آماده؟ آن زمانی که ما در مدرسه بودیم، باید شال و کلاه می‏کردیم می‏رفتیم تا حمام عمومی.‌ آن حمام عمومی هم خودش حکایتی بود. باور بفرمایید که فضای طلبگی خراب می‏شود. من از شما تمنا می‏کنم که مشکلات طلبگی را شیرین بپذیرید. این‌ها طراحی شده از طرف باری تعالی است که شما نور بگیرید. این‌ها دوره‌‌های آموزشی است.

نویسنده: علیرضا پناهیان